ประวัติการสร้าง พระรอด วัดมหาวัน จังหวัดลำพูน
เมื่อพระนางจามเทวี ได้รับอัญเชิญให้เสด็จจากเมืองละโว้มาเสวยราชย์ ณ กรุงหริภุญไชยซึ่พระฤาษีสี่ตนได้สร้างถวายขึ้นนั้นพระนางได้ทรงสถาปนาพระอารามประจำทวารทั้งสี่ของพระนครขึ้นเรียกว่า จตุรพทธปราการ เพื่อเป็นศิริมงคลแก่พระนคร ให้ไพร่ฟ้าประชาราษฎร์มีความร่มเย็นผาสุขทั้งปกป้องโพยภัยจากอริราชศัตรูภายนอก และฤาษีทั้งสี่ก็ได้ร่วมโดยเสด็จพระราชกุศล ต่างก็สร้างพระเครื่องของตนขึ้น และบรรจุไว้ในกรุของแต่ละพระอารามแห่งจตุรพุทธปราการเพื่อสืบอายุพระศาสนาและเพิ่มเกณฑ์ชะตาพระนคร จตุรพุทธปราการนี้ ในปัจจุบันชาวบ้านนิยมกันเป็นสามัญว่า วัดสี่มุมเมือง และบรรดาพระเครื่องสกุลลำพูนของฤาษีต่างก็มีกำเนิดขึ้น ณ กรุของอารามทั้งสี่นี้ ดังคัมภีร์จามเทวีวงศ์กล่าวความไว้ว่า
…เอวํ สา จินฺตยิตฺวาน ปาโต วุฏฐาย เสยฺยนา สิสนฺหาตา สุจิววตฺถา สพฺพาภรณภูสิตา
ปาตราสํ กริตฺวาน สีวิกายํ นิสีทิย มหนฺเตหิ ปริวาเรหิกตฺวาน ปุรํ ปทกฺขิณํ
ปาจีนทิสโต ตสฺส กตฺวารณฺญิกรมฺมกํ วิหารํ การยิตฺวา สา พุทฺธรูปณจ การยิ ฯลฯ
ตโต จ อาพทฺธารามํ ตสฺส อุตฺตรทิสโต เอกํ วิหารํ กตฺวาน ลงฺการามสฺสทาสิ สา
ตโต มหาวนารามํ ตสฺส ปจฺฉิมทิสโต วิหารํ พุทธรูปญฺจ กาเรตฺวา กุฏิกวรํ
ตตฺถ สงฺเฆ วสาเปสิ อนฺนปาเนน ตปฺปยิ
ตโต มหารตฺตารามํ ทกฺขิณทิสโต วิหารํพุทธรูปญฺจ กาเรตฺวา อติโสภนํ
ตตฺถ สงฺเฆ วสาเปสิ อนฺนปาเนน ภรติ มหาวิหารา ปณฺเจเต จามเทวี สยํ กเต ฯ…
…ครั้นพระนางได้ดำริอย่างนี้แล้ว ต่อเวลา เช้าก็ลุกจากที่ไสยาสน์ ชำระศิรเกล้า แล้วทรงวัตถา สะอาดประดับอาภรณ์ทั้งปวง เสด็จทรงวอไปทำประทักษิณพระบุรีด้วยตบริวาร แล้วพระนางนั้น
๑.ได้ให้สร้าง อรัญญิกรัมการาม (ได้แก่วัดดอกแก้ว) ในด้านปาจินทิศแห่งบุรีนั้น สร้างวิหารสร้างพระพุทธรูปด้วย แล้วถวายให้เป็นที่อยู่สงฆ์มีพระเถระเป็นประธาน
๒.ถัดนั้นไป ให้สร้าง อาพัทธาราม (ได้แก่วัดพระคง) ในด้านอุตรทิศแห่งพระบุรี ถวายให้สงฆ์ผู้มาจากจตุรทิศ
๓.ถัดไปนั้น ได้สร้าง มหาวนาราม (ได้แก่วัดมหาวัน) ในด้านปัจฉิมแห่งนั้น สร้างพระวิหารด้วยสร้างพระพุทธรูปด้วย กุฏิอันบวรด้วย สำหรับพระสงฆ์จำพรรษาในอารามนั้น แล้วเลี้ยงดูด้วยน้ำข้าว
๔.ถัดนั้นไป ให้สร้าง มหารัตตาราม (ได้แก่วัดประตูลี้) ในด้านทักษิณทิศแห่งบุรีนั้น สร้างพระวิหารด้วยพระพุทธรูปด้วย งดงามสุดจะเปรียบปาน ให้พระสงฆ์จำพรรษาในอารามนั้น แล้วเลี้ยงดูด้วยข้าวน้ำ
…เอวํ สา จินฺตยิตฺวาน ปาโต วุฏฐาย เสยฺยนา สิสนฺหาตา สุจิววตฺถา สพฺพาภรณภูสิตา
ปาตราสํ กริตฺวาน สีวิกายํ นิสีทิย มหนฺเตหิ ปริวาเรหิกตฺวาน ปุรํ ปทกฺขิณํ
ปาจีนทิสโต ตสฺส กตฺวารณฺญิกรมฺมกํ วิหารํ การยิตฺวา สา พุทฺธรูปณจ การยิ ฯลฯ
ตโต จ อาพทฺธารามํ ตสฺส อุตฺตรทิสโต เอกํ วิหารํ กตฺวาน ลงฺการามสฺสทาสิ สา
ตโต มหาวนารามํ ตสฺส ปจฺฉิมทิสโต วิหารํ พุทธรูปญฺจ กาเรตฺวา กุฏิกวรํ
ตตฺถ สงฺเฆ วสาเปสิ อนฺนปาเนน ตปฺปยิ
ตโต มหารตฺตารามํ ทกฺขิณทิสโต วิหารํพุทธรูปญฺจ กาเรตฺวา อติโสภนํ
ตตฺถ สงฺเฆ วสาเปสิ อนฺนปาเนน ภรติ มหาวิหารา ปณฺเจเต จามเทวี สยํ กเต ฯ…
…ครั้นพระนางได้ดำริอย่างนี้แล้ว ต่อเวลา เช้าก็ลุกจากที่ไสยาสน์ ชำระศิรเกล้า แล้วทรงวัตถา สะอาดประดับอาภรณ์ทั้งปวง เสด็จทรงวอไปทำประทักษิณพระบุรีด้วยตบริวาร แล้วพระนางนั้น
๑.ได้ให้สร้าง อรัญญิกรัมการาม (ได้แก่วัดดอกแก้ว) ในด้านปาจินทิศแห่งบุรีนั้น สร้างวิหารสร้างพระพุทธรูปด้วย แล้วถวายให้เป็นที่อยู่สงฆ์มีพระเถระเป็นประธาน
๒.ถัดนั้นไป ให้สร้าง อาพัทธาราม (ได้แก่วัดพระคง) ในด้านอุตรทิศแห่งพระบุรี ถวายให้สงฆ์ผู้มาจากจตุรทิศ
๓.ถัดไปนั้น ได้สร้าง มหาวนาราม (ได้แก่วัดมหาวัน) ในด้านปัจฉิมแห่งนั้น สร้างพระวิหารด้วยสร้างพระพุทธรูปด้วย กุฏิอันบวรด้วย สำหรับพระสงฆ์จำพรรษาในอารามนั้น แล้วเลี้ยงดูด้วยน้ำข้าว
๔.ถัดนั้นไป ให้สร้าง มหารัตตาราม (ได้แก่วัดประตูลี้) ในด้านทักษิณทิศแห่งบุรีนั้น สร้างพระวิหารด้วยพระพุทธรูปด้วย งดงามสุดจะเปรียบปาน ให้พระสงฆ์จำพรรษาในอารามนั้น แล้วเลี้ยงดูด้วยข้าวน้ำ
พระนางจามเทวีเจ้าได้สร้างมหาวิหาร๕ตำบล ส่วนพระองค์เอง...ฯลฯ…
http://www.wattabsai.com/banjapakee/prarod.html
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น